Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και το γιορτινό κλίμα, όπως το ξέραμε, έχει αλλάξει. Έχουν αλλάξει οι αγκαλιές και τα φιλιά με τους αγαπημένους μας, τα ταξίδια, οι συγκεντρώσεις, τα ψώνια, οι έξοδοι.
Πώς θα πω στο παιδί μου ότι φέτος δεν θα δούμε τον παππού και τη γιαγιά; Πώς θα εξηγήσω ότι το χριστουγεννιάτικο δώρο του έχει ξεμείνει σε ένα ράφι κάποιας εταιρίας courier; Πώς θα του δώσω να καταλάβει ότι φέτος δεν θα ανοίξουμε την πόρτα μας για να γεμίσει το σπίτι με παιδικές φωνούλες που τραγουδάνε τα κάλαντα και πως και το ίδιο θα στερηθεί να τα τραγουδήσει σε κόσμο; Πώς να του πω ότι αυτή τη χρονιά οι καθιερωμένες μας βόλτες σε θεματικά πάρκα με τον Άγιο Βασίλη και τα ξωτικά και τους ταράνδους του δεν θα γίνουν;
Οι φετινές γιορτές, μας κοιτούν έντονα μέσα από τα μάτια των παιδιών μας και απαιτούν απαντήσεις. Καλούμαστε να σεβαστούμε τις απαγορεύσεις, χωρίς να βυθιστούμε στην έλλειψη και στη στέρηση. Χωρίς να εμμείνουμε στο τι χάνουμε. Έχουμε να ανακαλύψουμε πως παρ’ όλους τους περιορισμούς θα επιτρέψουμε στους εαυτούς μας και στα παιδιά μας να βρούμε τρόπους να ευχαριστηθούμε και να αναδείξουμε το «μοίρασμα», που είναι άλλωστε και η ουσία του πνεύματος των Χριστουγέννων.
Φέτος δεν θα επισκεφτούμε τον παππού και τη γιαγιά, όχι γιατί δεν τους σκεφτόμαστε ή γιατί δεν μας λείπουν. Αντιθέτως, δεν θα τους δούμε από κοντά γιατί τους αγαπάμε πολύ και θέλουμε να τους προστατεύσουμε. Ωστόσο, υπάρχουν λύσεις να τους ακούσουμε και να τους δούμε, έστω και μέσα από μια οθόνη. Υπάρχουν τρόποι να τους πούμε πόσο θα θέλαμε να είμαστε όλοι μαζί και πως, ακόμα και έτσι, τους χαιρόμαστε και νιώθουμε την παρουσία τους.
Για πολλά παιδιά το να ξυπνάνε και να βρίσκουν το δώρο τους κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι αναπόσπαστο κομμάτι των Χριστουγέννων. Φέτος το δώρο αυτό ίσως τελικά να επιλεγεί μέσα από την οθόνη του υπολογιστή ή να μην έρθει στην ώρα του. Κι ίσως τα παιδιά μας αναρωτηθούν μήπως όλα αυτά είναι δική τους ευθύνη. Ίσως σκεφτούν πως τελικά φέτος δεν ήταν καλά παιδιά για να αξίζουν το δώρο τους. Γι’ αυτό και θα πρέπει να τους εξηγήσουμε ότι το δώρο τους μπορεί να αργήσει, αλλά να μην μείνουμε μόνο σε αυτό. Έχουμε να τα προσκαλέσουμε να χαρούν μαζί μας άλλα «δώρα», πολύ σημαντικά. Να λερώσουμε στην κουζίνα του σπιτιού με τη ζαχαροπλαστική: να γεμίσουν τα μαλλιά μας ζάχαρη άχνη από το φτιάξιμο των κουραμπιέδων· να κολλάνε τα χέρια μας με μέλι όταν θα φτιάχνουμε τα μελομακάρονα. Να ζητήσουμε από τα παιδιά να μας ανοίξουν την πόρτα στον κόσμο της φαντασίας τους και να γίνουμε οι ήρωες και οι κομπάρσοι του παραμυθιού τους· να μοιραστούμε τις αναμνήσεις μας, τότε που εμείς ήμασταν στην ηλικία τους -κι ας φαντάζει τόσο παράδοξο πως κάποτε και οι γονείς τους ήταν κι αυτοί μικρά παιδιά. Έχουμε να ευχαριστηθούμε τα παιδιά μας ως δώρο ζωής και να τους δείξουμε την ευγνωμοσύνη μας. Ας αναρωτηθούμε πόσες φορές παίξαμε με τα περσινά δώρα παρέα με τα παιδιά. Γιατί τελικά ακόμα και το καλύτερο δώρο δεν μπορεί να σταθεί δίπλα στον πολύτιμο χρόνο που περνάμε μαζί με τα παιδιά μας δείχνοντάς τους πόσο σημαντικά είναι για εμάς.
Η πόρτα μπορεί να μην ανοίξει φέτος για τα κάλαντα. Τα παιδιά δεν θα πάρουν τα τριγωνάκια τους για να τραγουδήσουν με τους φίλους τους. Το σπίτι όμως μπορεί να γεμίσει από τις παιδικές φωνούλες, ακόμα και με τη μελωδική συνοδεία ενός (παράφωνου) ενήλικα γονέα που φαλτσάρει μαθαίνοντας στα παιδιά τα κάλαντα και άλλα χριστουγεννιάτικα τραγούδια.
Τις βόλτες μέσα στο εορταστικό κλίμα με τους στολισμούς στους δρόμους, τα φωτάκια, τις μυρωδιές από τα ζεστά κάστανα και τα περίτεχνα ζαχαρωτά από τους μικροπωλητές, τα χαμόγελα στα πρόσωπα των περαστικών, φέτος δεν θα τα χαρούμε. Άραγε πως μπορούμε να απολαύσουμε το μοίρασμα, όταν δεν μας επιτρέπεται η επαφή με τους άλλους; Το μοίρασμα ξεκινάει από το σπίτι. Από τις στιγμές, τον χρόνο που αφιερώνουμε με τους σημαντικούς άλλους της ζωής μας. Φέτος υπάρχει χρόνος να στολιστεί η κάθε γωνιά του σπιτιού και υπάρχει χρόνος να φτιάξουμε με τα παιδιά μας τον στολισμό αυτό. Υπάρχουν διαθέσιμα αμέτρητα βίντεο «φτιάξτο μόνος σου» με κατασκευές που μπορούν να χαρούν όλες οι ηλικίες.
Τα αληθινά φώτα των γιορτών πηγάζουν από μέσα μας και λάμπουν στα μάτια και στα χαμόγελά μας και γίνονται πολύ πιο δυνατά όταν αντανακλώνται στα πρόσωπα των παιδιών και των αγαπημένων μας. Το σπίτι μας μπορεί να μυρίσει από όλες τις λιχουδιές που θα επιλέξουμε να φτιάξουμε και που θα κάνουν τους μικρούς μας «βοηθούς» να αισθανθούν αφάνταστα σημαντικοί, όταν τους δίνουμε αρμοδιότητες που μπορούν να αντεπεξέλθουν.
Τα χαμόγελα των άλλων μπορεί να μην μπορέσουμε να τα δούμε από κοντά, αλλά μπορούμε να τα σχηματίσουμε στο πρόσωπό τους και να τα ακούσουμε στην φωνή τους. Όταν επικοινωνούμε με τους αγαπημένους μας την χαρά που υπάρχουν στην ζωή μας αλλά και την δική μας την χαρά, μπορούμε να χαιρόμαστε τη ζωή παρά τις δυσκολίες αυτής της περιόδου.
Αναστασάκη Εμμανουέλα
Κοινωνική λειτουργός-Συστημική ψυχοθεραπεύτρια